Freelancing na Cyprze – co warto wiedzieć, zanim się zdecydujesz

Wyobrażenie o pracy na Cyprze i dla nas było kuszące: kawa na tarasie, przerwa na szybką kąpiel w basenie, komputer na kolanach i szum morza w tle. Do tego poczucie niezależności, brak szefa i biuro pod palmą. I to się nam bardzo sprawdziło - pracujemy stąd zdalnie ale prowadzimy działalność w Polsce. Nie mniej jeśli rozważasz samozatrudnienie na Cyprze – jesteś freelancerem, specjalistą, prowadzisz kursy online albo po prostu chcesz połączyć pracę z bardziej spokojnym stylem życia – ten tekst jest dla Ciebie. Dzielimy się po trosze swoimi doświadczeniami ale i najczęstszymi pytaniami, które przewijają się na grupach Polaków mieszkających na wyspie.

Od czego właściwie zacząć?

Wbrew temu, co można przeczytać w niektórych przewodnikach, to nie jest proces, który da się załatwić w jeden dzień. Cypr ma swoje tempo i swoją logikę administracyjną. Jeśli jednak podejdziesz do tego z cierpliwością i zdrowym dystansem, wszystko jest do zrobienia.

Co po kolei?

1. Numer podatkowy (TIN)

Pierwszy krok to rejestracja w lokalnym urzędzie skarbowym (Tax Department). Tam otrzymasz numer podatkowy, który jest podstawą do załatwienia wszystkich kolejnych spraw – również tych związanych z działalnością.

Urzędnicy mogą poprosić o dokument tożsamości, umowę najmu oraz krótkie oświadczenie, że planujesz prowadzić działalność jako osoba samozatrudniona. Czasami proszą też o dokument potwierdzający, że masz gdzie mieszkać i nie jesteś tu tylko przejazdem.

2. Zgłoszenie działalności w Social Insurance

Kiedy już masz TIN, możesz udać się do urzędu ubezpieczeń społecznych (Social Insurance Office) i zarejestrować się jako osoba samozatrudniona. Potrzebny będzie formularz SI1 i kilka podstawowych informacji. Po rejestracji zaczynają naliczać się składki – niezależnie od tego, czy masz klientów, czy dopiero planujesz rozwój działalności.

3. Konto bankowe

Tu sprawy zaczynają się komplikować. Wiele osób – również my – sądziło, że założenie konta w cypryjskim banku to formalność. Okazało się, że nie. Banki wymagają potwierdzenia rejestracji działalności, numeru podatkowego, umowy najmu (z rachunkiem na Twoje nazwisko) i czasem dodatkowych dokumentów – na przykład opisu działalności albo planu, jak zamierzasz zarabiać. Zdarzało się, że osoby prowadzące jednoosobową działalność musiały przedstawić pełne CV, tłumaczyć źródła dochodu i przechodzić długą weryfikację. Najlepiej po prostu zapytać w kilku bankach i sprawdzić, który z nich podchodzi do tematu najbardziej elastycznie.

4. Rejestracja w systemie opieki zdrowotnej GESY

Kiedy jesteś już zgłoszony w Social Insurance, możesz zapisać się do publicznego systemu zdrowotnego GESY. Z naszej perspektywy działa zaskakująco sprawnie – mimo że terminy czasem są odległe. Składka to około 4–4,7% dochodu. Opłaca się ją regularnie, tak jak składki społeczne.

Praktyczne uwagi

• Księgowy to naprawdę duża pomoc. Wiele osób próbuje ogarniać rozliczenia samodzielnie, ale na początku może to być bardzo czasochłonne. My korzystamy z pomocy lokalnego biura, które zna procedury i potrafi załatwić sprawy szybciej niż my sami.

• Wszystko trwa dłużej niż się wydaje. Jeśli urzędnik mówi „proszę przyjść jutro”, nie zdziw się, jeśli okaże się, że dokument będzie gotowy dopiero za tydzień. Warto planować z zapasem.

• Urzędy mają różne podejście. W jednym oddziale mogą Ci powiedzieć coś zupełnie innego niż w drugim. Dlatego dobrze jest pytać na lokalnych grupach i słuchać doświadczeń innych.

Pytania pojawiające się na grupach

Czy mogę wystawiać faktury polskim firmom, prowadząc działalność na Cyprze?
Tak, to możliwe. Dobrze jednak skonsultować się z księgowym w kwestii VAT-u i dokumentacji.

Czy muszę być rezydentem, żeby założyć działalność?
Tak – w ciągu 90 dni warto złożyć wniosek rezydenturę (osobny wpis). Chodzi o to, że musisz mieć stały adres i być „fizycznie obecny” na Cyprze przez większą część roku.

Czy mogę jednocześnie prowadzić firmę w Polsce i na Cyprze?
Tak, ale trzeba zwrócić uwagę na umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Warto to przemyśleć, zanim złożysz deklaracje po dwóch stronach granicy.

A jak to wygląda w praktyce?

U nas wygląda to tak: pracujemy z domu lub z kawiarni. Czasem w przerwie wskakujemy do osiedlowego basenu, a niektóre szkolenia czy webinary „zaliczamy” podczas spaceru wzdłuż morza albo na rolkach. Pracujemy dla klientów z Polski a ponieważ nie mamy ogromnych obrotów nie czujemy jeszcze potrzeby by przenosić wszytko na Cypr - zwłaszcza że pół roku spędzamy w Polsce.

Chcąc faktycznie tutaj pracować warto mieć z tyłu głowy, że nie wszystko działa idealnie – internet bywa kapryśny, a niektóre urzędy potrafią zaskoczyć swoją logiką. Ale mimo tego, czujemy, że to jak żyjemy dziś to dobra decyzja. I z perspektywy czasu wiemy, że nie chodzi tylko o słońce i widok z okna, ale o poczucie, że możemy układać sobie dzień i życie po swojemu.

Na koniec

Jeśli poważnie myślisz o samozatrudnieniu na Cyprze, przygotuj się na trochę biegania po urzędach i kilka nieoczekiwanych zwrotów akcji. Ale też – bądź gotowy na dużą zmianę jakości życia.

Cypr nie jest dla każdego, ale dla wielu może być dokładnie tym, czego szukają: miejscem, w którym można spokojnie pracować, rozwijać się zawodowo i po prostu – dobrze żyć.

Jeśli masz pytania albo potrzebujesz sprawdzonych kontaktów (do księgowych, urzędów, czy banków) – napisz do nas. Jeśli będziemy umieli pomóc, chętnie się podzielimy tym, co działa, a co nie.